Cerkiew i klasztor pw. Matki Bożej Bolesnej w Przemyślu OO. Bazylianów
[tab name=”1″]]Dzieje zakonu OO. Bazylianów w Przemyślu sięgają XIII wieku. Pierwsza wzmianka o bazyliańskim klasztorze na Zasaniu pochodzi z roku 1542. Podczas zaborów w 1786 roku klasztor uległ kasacie w wyniku dekretów “józefińskich”, działalność zakonną wznowiono dopiero w roku 1913. Wtedy to grupa zakonników osiadła w zakupionym budynku przy ul. Salezjańskiej, i w tym samym roku staraniem greckokatolickiego biskupa Konstantyna Czechowicza na Zasaniu powstał dzisiejszy klasztor z kaplicą. W klasztorze zamieszkiwało 10-12 zakonników. W latach 1933-1935 w bezpośrednim sąsiedztwie budynku klasztornego wzniesiona została cerkiew, konsekrowana w 1935 roku pw. Matki Bożej Bolesnej, tworząc z nim jedną całość.[/tab]
[tab name=”2″]Po wojnie, w 1945 Urząd Bezpieczeństwa nakazał bazylianom opuszczenie klasztoru, który przez pewien czas pozostawał w rękach sióstr zakonnych obrządku łacińskiego, a następnie został przejęty przez państwo i przeznaczony na potrzeby Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Przemyślu. Ojca Romana Justyna, który wbrew nakazowi pozostał w klasztorze, aresztowano 6 kwietnia 1947 roku na ulicy i przekazano władzom sowieckim, które zesłały go na Sybir. W klasztorze Archiwum umieściło swoje biura, natomiast cerkiew przeznaczono na magazyn akt. Wewnątrz cerkwi wprowadzano “modernizacje”: w latach 60-tych zbudowano masywny strop, natomiast w 80-tych dwa nowe sklepienia betonowe schody i windę. W oficjalnych pismach pojawiło się wówczas sformułowanie, że “obiekt stracił charakter sakralny”. [/tab]
[tab name=”3″]Bazylianie od samego początku podejmowali próby odzyskania klasztoru. Rząd stale odmawiał tłumacząc, że budynek, zgodnie z obowiązującym prawem polskim, stał się własnością państwa jako majątek poukraiński. Mimo trudności bazylianie zakupili w Przemyślu inny dom, przy ul. Krajowej Rady Narodowej 10 (dzisiaj ul. Ks. J. Federkiewicza) i od 1960 podjęli pracę duszpasterską odprawiając msze w kościele Serca Jezusowego. Po przekazaniu obowiązków duszpasterskich w Przemyślu księżom diecezjalnym, pozostał tu tylko jeden bazylianin, o. Borys Bałyk, który do roku 1989 obsługiwał duszpasterstwo grekokatolickie w Jarosławiu. [/tab]
[tab name=”4″]Archiwum Państwowe zajmowało klasztor i cerkiew do 1 października 1991, kiedy to przejęli go Bazylianie, jednak na mocy ugody między Zakonem a Wojewódzkim Archiwum w Przemyślu zgodzili się oni poczekać pięć lat, dając Archiwum czas na przygotowanie innego lokalu. 26 października 1996 roku klasztor i cerkiew zostały ostatecznie przekazane Zakonowi. Przeprowadzono wiele koniecznych remontów i readaptacji na potrzeby klasztoru,usunięto 3 żelbetonowe stropy, wewnętrzne schody i windę. Całkowicie odnowiono wnętrze świątyni. Na zewnątrz odbudowano zniszczone schody prowadzące do świątyni, odnowiono elewację i uporządkowano teren dookoła kompleksu. [/tab]
[tab name=”5″]1 września 1997 zapełnił się on znowu zakonnikami. Prace remontowe w cerkwi zostały ukończone pod koniec 1999. Cerkiew otrzymała wspaniałe bizantyjskie malowidła w stylu ukraińskim oraz kamienny ikonostas. W maju 2000 uroczyście dokonano rekonsekracji świątyni. Aktu tego dokonał metropolita przemyski Kościoła Greckokatolickiego w Polsce Jego Ekscelencja Ks. Abp Jan Martyniak.[/tab]
[tab name=”6″][/tab]
[end_tabset]
[flagallery gid=4]